PL
EN
DE
Jałowęsy – wieś i folwark. Należały do właścicieli Opatowa , posiadały w 1578 roku 20 osad oraz 14 łana. W 1827 roku było tu 36 domów, w 1882 roku 48 domów, 800 mórg ziemi dworskiej i 549 włościańskiej.
Dobra Jałowęsy składały się z tamtejszego folwarku (706 mórg) i folwarku Karsy (286 mórg, 6 budynków murowanych, 7 drewnianych). W 1864 roku dobra nabył od Stanisława Karskiego Antoni Jasiński.
W 1873 roku (1876 ?) zostały one oddzielone od dóbr Opatów.
W 1925 roku część majątku zakupił Stanisław Wójtowicz a pozostałą część Józef i Marianna Wójtowicz.
W 1927 roku kapitan artylerii Mieczysław Rytel (właściciel Przepiórowa w Gminie Iwaniska) otrzymał dobra w spadku po matce Ludwice Kazimierze Rytel.
W 1935 roku dobra Mieczysława Rytla nabył na publicznej licytacji Bank Gospodarstwa Krajowego.
W 1944 roku dobra przeznaczono na reformę rolną.
Z założenia dworskiego w Jałowęsach zachowała się droga dojazdowa i wyjazdowa, fragmenty alei, szpaler głogów, starodrzew (z drzewami pomnikowymi), fragmenty sadu oraz murowany dwór przebudowany w latach 60 na potrzeby Szkoły Podstawowej /obecnie mieści się Szkolny Ośrodek Wychowawczy/. Do lat 50 – tych znajdował się tam ponadto XVIII – wieczny lamus, potem rozebrany.
Pomniki przyrody w parku podworskim w Jałowęsach.
- wiąz szypułkowy (w parku podworskim)
- topola szara (w parku podworskim)
- kasztanowiec biały (w parku podworskim)
